Liegen over Sinterklaas: vrolijk complot of pedagogisch onverantwoord?
Liegen over Sinterklaas: vrolijk complot of pedagogisch onverantwoord?
Vol verwachting kloppen hartjes in het hele land, want de sint is weer aangekomen. (Groot)ouders, juffen en meesters en het Sinterklaasjournaal werken in deze tijd allemaal samen aan het grootste en vrolijkste complot van het land: het sinterklaasgeheim. Maar er zijn ook ouders die ervoor kiezen om het anders te doen, en niet te liegen om het vertrouwen van hun kind niet te beschamen. Is de 'leugen' van Sinterklaas nou echt schadelijk voor kinderen?
Liegen mag niet, dat leert bijna elke ouder aan zijn kinderen. Toch wringen we ons rond 5 december in de gekste bochten om kinderen ervan te overtuigen dat Sinterklaas echt bestaat. Alles om het feest zo magisch mogelijk te maken.
Maar leugens zijn helemaal niet nodig om de magie te voelen, zegt Shadi Erfani. Zij is moeder van twee kinderen van 4 en 6 en kiest er bewust voor om haar kinderen eerlijk te vertellen dat Sinterklaas een man in een pak is. Het is voor haar niet anders dan de tandenfee, paashaas, Spiderman of andere vrolijke verzinsels. En als er vragen komen over cadeaus, snoep en andere tradities die bij Sinterklaas horen? "Dan zeg ik gewoon 'dat heeft mama gedaan'."
"Ik vind het best kwalijk om je kind voor de gek te houden", zegt ze. "Mijn kinderen moeten de waarheid spreken, dus moeten ze erop kunnen vertrouwen dat ik dat ook doe." Ook maken de leugens het feest vaak helemaal niet leuker, vindt Shadi. "Heel veel kinderen vinden het ontzettend spannend dat er iemand in je huis komt om cadeaus neer te leggen. Dan is er ook nog het verhaal dat je meegaat naar Spanje als je niet lief bent. Ik wil niet dat mijn kinderen bang zijn of zich voor de gek gehouden voelen."
Volksverhaal
Online leidt het sinterklaasfeest geregeld tot discussies tussen ouders over wel of niet liegen. "Het is een collectieve leugen", zegt Rianne Kok, universitair hoofddocent pedagogische wetenschappen aan de Erasmus Universiteit. "Een volksverhaal dat kinderen zien op school, in de stad en op het Sinterklaasjournaal." Voor haar als wetenschapper is Sinterklaas heel interessant, want ze doet in bredere zin onderzoek naar liegen tegen kinderen.
Ze zegt er meteen bij dat het woord 'leugen' heel hard klinkt, omdat het vaak een negatieve bijklank heeft. Maar ouders liegen ook vaak om kinderen te beschermen of om iets leuker te maken. "Dat je niet de volledige waarheid vertelt, kan heel veel kleuren hebben."